COVID AŞISI: Gerçekleri öğrenin

Nüfusun sadece yarısı aşılanmadığı sürece bu salgın sona ermeyecek. Buna karşın aşılanma olanağı olsa bile  ağır yan etkileri olabileceğini duydukları için aşı olmak istediklerinden emin olmadıklarını söyleyen yakın arkadaşlarım bile var. 'Tıpta ve Sağlıkta Balon Bilgiler - Şişirilmiş Sağlık İddialarını Patlatmanın İpuçları' adlı kitabın yazarı ve her gün insanların sağlığı için en önde mücadele eden doktorlar arasında yer alan Amerika’nın en önemli Tıp Fakültelerinden UCLA’de Profesör olarak görev yapan Prof. Dr. Nina Shapiro ile yaptığım röportajda paylaştığı aşağıdaki görüşlerini dikkatle okumanızı tavsiye ediyorum.

COVID-19 testiniz pozitif çıktıysa, zaten antikorlara sahip olduğunuz için aşı olmanıza gerek olmadığı doğru mu?

Nina: Bu doğru değil! Bir Covid-19 enfeksiyonu geçirmiş olsanız veya hastalık olmadan Covid-19 pozitif çıkmış olsanız bile (asemptomatik bir durum), kesinlikle aşıya da ihtiyacınız var. Bir enfeksiyondan veya pozitif testten sonra geliştirdiğiniz antikorlar çok kısa bir süre dayanırlar ve gelecekte Covid-19 ile mücadelede o kadar güçlü olmayabilirler. Ayrıca aşı olmadıysanız tekrar hastalanabilir ve başkalarına da yayabilirsiniz. Aşılamanın bu ilk günlerinde, yakın zamanda Covid-19 hastalığı geçirmiş bireyler dahi kendilerini ve başkalarını korumak için aşı oluyorlar.

İnsanlar, enjekte edilen virüs dozlarının onları hasta edeceğinden korkuyor. Bu haklı bir korku mu?

Nina: Aşıda koronavirüs (veya herhangi bir virüs) yok. Aşı, başak proteinini oluşturan virüsteki RNA'ya benzer şekilde mRNA veya haberci RNA içerir. Bazı insanlar, aşı sonrası enjeksiyon yerinde ağrı, baş ağrısı, ateş, titreme, yorgunluk  veya vücut ağrıları gibi geçici reaksiyonlar deneyimleyebilirler. 13 Ocak 2021 itibariyle dünya çapında 30 milyondan fazla virüse karşı bağışıklık kazanmış insanların neredeyse tamamı, çok hafif semptomlara sahipti veya hiçbir semptom göstermediler. Diğer şiddetli alerjik reaksiyonlar veya hastalıklar son derece nadir görüldü.

Aşılar tipik olarak yıllarca araştırma ve test gerektirir, Covid-19 aşıları çok kısa bir sürede geliştirdiler. Yan etkileri hakkında ne biliyoruz?

Nina: Evet, bu aşı çoğundan daha hızlı geliştirildi. Bunun ana nedeni, bu yıkıcı salgın nedeniyle, araştırmacıların dünya çapında önemli miktarda fon, araştırma desteği ve aylarca bu konu üzerinde gece gündüz demeden çalışan çok güçlü bilim insanlarından oluşan ekiplerinin olmasıdır. Bu aşıya özel çalışmalar yakın zamanda başlatılmış olsa da mRNA ile üretilen aşılarla ilgili çalışmalar onlarca yıldır sürdürülmektedir. Aylar önce ilk klinik denemelere katılıp aşılananlar, önümüzdeki aylarda ve yıllarda bağışıklık seviyelerinin değerlendirilmesi için aylarca hatta yıllarca yakınen takip edileceklerdir. 

Pfizer'in BioNTech (Avrupa, ABD), Moderna (Avrupa, ABD) ve Oxford-AstraZeneca'yı (GB) aşılarını duydum. Size göre kullanımları güvenli mi?

Nina: Hem Pfizer/BioNTech hem de Moderna aşıları şu anda ABD ve Avrupa'da yaygın olarak kullanılmaktadır. (ABD'de 13 Ocak 2021 itibariyle 10 milyon doz uygulanmıştır). Ben kendim iki doz Pfizer/BioNTech aşısı ile aşılandım, umarım bu durum bu aşının güvenliğiyle ilgili hislerimi ifade eder! Moderna aşısı, Pfizer ile aynı güvenlik profiline sahip olan neredeyse aynı özelliklere sahip bir aşıdır. Oxford-Astra-Zeneca aşısının denemesi ABD'de hala devam ediyor, ancak şu anda Avrupa ve Hindistan'da kullanılıyor.

Kendiniz aşı oldunuz. Deneyim nasıldı?

Nina: Evet. İlk Pfizer/BioNTech aşısı dozumu Aralık ortasında ve ikinci dozu üç hafta sonra aldım. Deneyim gerçek üstüydü. Biz sağlık çalışanları olarak çok fazla kayıp ve üzüntü gördük. Ve de korku. Bu aşının bu karanlık tünelin sonunda ışık olduğunu bilmek harika bir duyguydu. Her iki dozun uygulanmasının ardından birer gün kolumda hafif bir ağrı oldu ve bunun dışında hiçbir yan etki yaşamadım. Ben bir koşucuyum ve her aşının ertesi günü günlük koşu rutinimi yaptım. 

Hepimiz sürekli maske takmaktan bıktık. Herkes aşı olduktan sonra maske takmayı bırakabilecek miyiz?

Nina: Hayır, maalesef henüz değil! Dünya çapında koronavirüs enfeksiyonlarına karşı sürü bağışıklığı elde etmek zaman alacak (aylar hatta bir yıl veya daha uzun). O zamana kadar, Covid-19 enfeksiyonlarına yakalanma riski altında olan milyonlarca kişi olacak. Ve aşının, aşılanan ve bağışıklık kazanmış kişiyi Covid-19 hastalığına yakalanmaktan koruduğunu bilmemize rağmen, maalesef  bir kişiden diğerine bulaşmayı önleyip önlemediğini henüz bilmiyoruz. Açıkçası, maskelerin kısa sürede bir yere kaybolacağını düşünmüyorum. Herkes için her gün düzenli olarak kullanılmak zorunda olmasa da gelecekte hafif soğuk algınlığı veya öksürük bile olsa, belirli mevsimlerde veya toplu taşımalar gibi belirli ortamlarda sürekli kullanılması gereken bir norm haline gelmesine hiç şaşırmam. 

Herkesin aşı olma zorunluluğu olması gerektiğini düşünüyor musunuz?

Nina: Aşılar şu anda EUA (Emercengy Use Authorization) yani Acil Kullanım İzni statüsünde olduğundan henüz zorunlu hale getirilemezler. Ancak ileriye dönük olarak, belirli iş alanlarında ve sonrasında çocuklarda kullanımının onaylanmasını takiben okullar için zorunlu olması gerektiğini düşünüyorum.

Aşı sizi ne kadar süreyle bağışıklık kazandırıyor, aşıları hangi sıklıkta yenilememiz gerekecek?

Nina: Hala aşının ne kadar süre bağışıklık sağlayacağını bilmiyoruz. Tahminim, bir ila üç yıl arasında olacağı. Aşı araştırmacıları, klinik araştırmalara gönüllü olarak katılan denekleri izlemeye devam ediyor ve önümüzdeki aylar ve yıllar boyunca bağışıklığı değerlendirmek için antikorlarını rutin olarak test edecekler.

Bizimle paylaşmak istediğiniz başka düşünceleriniz veya deneyimleriniz var mı?

Nina: Gerçekten bu inanılmaz aşıların bu salgından kurtulmamızın tek çaresi olduğuna inanıyorum. Sosyal mesafe, maskeleme ve hijyen hızını azaltmasına yardımcı olsa da , dünyayı mahvetmeye devam ediyor. Bu aşı ile ne kadar çok kişi aşılanırsa o kadar iyidir. Hepimizin bildiği gibi her enjeksiyon, sağlığa ve yaşama doğru atılan bir adımdır.

Teşekkür ederim Nina! Bu arada, bu makaleyi yazma konusunda bana ShareCare platformunda Covid-19 aşıları ile ilgili şehir efsaneleri ve gerçekler hakkında okuduğum blog yazısı ilham oldu.