“Sağlıklı ürünler”in maskesi düşüyor!

Sağlıklı beslenmek son derece zor bir iş olabilir çünkü dünyada insanlara kendi ürünlerini sattırmaya çalışan son derece güçlü bir gıda endüstrisi var. Yemek istediğiniz bir şeyin sizin için faydalı olup olmadığını anlamanın çok basit bir yolu var: O gıdanın kökenine inmek. Nereden geliyor? Toprakta mı yetişti? Bir zamanlar yürüyor, uçuyor ya da yüzüyor muydu? Eğer bu soruların cevabı evetse ve gıdanız işlenmemişse, sağlıklı bir seçim yapmışsınız demektir.

Beslenme listenizden çıkartmanız gereken on adet yiyeceği burada sıralayacağım. Bu ürünlerin hiçbiri zannettiğiniz kadar sağlıklı değil!

KEPEKLİ TOST EKMEĞİ: Paketin üzerinde “%100 kepekli” yazdığından emin olun yoksa tost ekmeğinizin içinde işlenmiş buğday bulunabilir ve vitaminlerle “zenginleştirilmiş” olabilir. Böyle bir ekmek almak yerine gidip beyaz ekmek yiyebilirsiniz çünkü bu ekmeğin içinde faydalı olan buğday kepeği ve rüşeym yerine nişastalı olan buğday içi bulunur. Bu tip unlarla yapılan ekmekler kan şekerinizi tavan yaptıracağı için çok kısa bir süre sonra acıkırsınız. Tost ekmeklerinin sağlıklı versiyonlarından alsanız bile, bu tip ekmeklerin içinde paketlenmemiş ekmeklerin aksine çok fazla miktarda koruyucu ve emülgatör bulunur. Bu yüzden ben ekmeğimi her zaman taze alır ya da kendim pişiririm. Daha sonra da dilimleyip dondurucuya atarım.

PROTEIN BARLARI: Bu ürünlerin ismi PROTEIN bar olduğu için sağlıklı birer atıştırmalık olduğunu düşünebilirsiniz. Fakat bu ürünlerin büyük bir bölümü, içerdikleri şuruplar, şekerler, emülgatörler ve yapay tatlar yüzünden bildiğiniz çikolatadan farksızdır. Mesela Multipower’ın protein barlarının içinde jelatin hidrolizatı diye kimsenin ne olduğunu anlamadığı bir madde var. Ben bu maddenin ne olduğunu araştırdığım zaman balık ve büyükbaş hayvanların kemik, deri ve kıkırdaklarından elde edilen jel olduğunu öğrendim. Haribo ayıcıklarının ve marşmelovların bu maddeden yapıldığını biliyordum ama bu şeyi bir protein bara koyacakları aklımın ucundan bile geçmemişti. Ayrıca bu barların üzerinde DÜŞÜK ŞEKERLİ diye yazıyor. Fakat büyük puntolarla yazılmış olan ŞEKER ibaresinden, protein barın içinde pek çok farklı şeker türü olduğunu anlayabiliyorsunuz. Üstüne üstlük “Faydaları ve Özellikleri” kısmının altında “ASPARTAM İÇERMEZ” yazmalarına rağmen, içindekiler kısmında SUKLAROZ yazıyor. Bunların ikisi de tatlandırıcı! Protein barların çoğu bu yüzden berbat. Bu yüzden ben kendi protein barımı kendim yapıyorum. İçinde ise doğal şekerler ve faydalı yağlardan başka bir şey yok. Buna rağmen benim yaptığım barların bile kalori oranı yüksek olduğu için, ağır antrenmanlar yapmıyorsanız sadece özel günlerinizde yemelisiniz ya da protein bar yediğiniz zaman günlük karbonhidrat alımınızı düşürmelisiniz.

SPORCU İÇECEKLERİ: İnsanlar sporcu içeceklerinin profesyonel sporcular için yapıldığını unutuyorlar. Eğer bir maraton koştuysanız tabii ki tükenmiş kaslarınızın şeker ihtiyacını karşılamak için bir enerji içeceği içebilirsiniz. Fakat en az bir saat boyunca pedal çevirmediyseniz ya da koşmadıysanız, o içecekten aldığınız kalori fazlasını yakamadığınız için kilo alırsınız. Bir şişe (240 ml) Gatorade’in içinde 120 kalori ve 35 gram şeker bulunur ki bu, 9 çay kaşığı şeker demektir. Bu yüzden sadece su içmenizi öneriyorum. Ben bütün antrenmanım boyunca yaklaşık 1 litre su içiyorum ve ardından hazırladığım yarım litrelik protein shake’i de suyla hazırlıyorum.

TOFU: İyi bir aşçı tarafından hazırlandığı takdirde tofu, tatlı-ekşi yemeklerde büyük fark yaratır. Ancak yağ içinde kızartılmış bir tofunun, sokaktan alınmış bir köfteden hiçbir farkı yoktur. 27 yıldır vejetaryenim ve annemin bize Migros’dan CONATUR şnitzel ve sosis aldığını hatırlıyorum. Tatları güzeldi ancak besin değerleri gerçek ete kıyasla yerlerde sürünüyordu. Bu tip ürünlerin hedef kitlesi yeni vejetaryen olmuş insanlar ile tofunun ete oranla çok daha sağlıklı olduğunu düşünen insanlardan oluşur. Ancak sağlığınızı düşünüyorsanız, içlerinde çeşit çeşit yağ, tuz ve şeker bulunan işlenmiş gıdalardan uzak durmalısınız. Bir dahaki alışverişinizde tofu alacaksanız, kıyma gibi görünen ve kalori ile yağ değeri az olan kurutulmuş halini ya da taze olanını alın.

FISTIK EZMESİ: Merak etmeyin, size yerfıstığı ezmesinin sağlıksız olduğunu söylemeyeceğim. Ancak hangi markayı aldığınıza dikkat edin! Light ya da yağı azaltılmış yerfıstığı ezmeleri kulağa hoş geliyor öyle değil mi? Bu ürünlerin sorunu, lezzet kaybını önlemek için sonradan ekledikleri şekerdir. Tasarruf edilen yağların yerine daha fazla karbonhidrat almak size fayda sağlamaz. Burada akıllı davranmalı ve ekmeğinizin üzerine ya da krepinize az bir miktar sürmelisiniz. Ürün seçerken de organik olanını ya da şeker ile tuz ilavesi olmayan doğal bir ürün tercih etmeye dikkat etmelisiniz.

YAĞSIZ ÜRÜNLER: Beslenmenizi planlarken daha az yağ tüketmek akıllıcadır ancak yağsız ve az yağlı ürünlerin bir bedeli vardır: Bu ürünlerdeki yağ ayrıştırıldığı zaman, ürünün tadı bozulmasın diye içindeki sodyum, şeker, kimyasal ve kıvam arttırıcı madde oranı yükselir. Yağ kötü bir şey değildir. Vücudumuzun vitamin ve mineral emilimini sağlamak için ve hormonları düzenlemek için yağa ihtiyacı vardır. Yağlar, oluşturdukları doygunluk hissi ile aşırı yememize engel olurlar. Sıfır yağ yemeyi hedeflemek yerine, belirli bir miktarda doymamış yağ yemeye özen göstermelisiniz.

SMOOTHILER: Normal bir öğün yemeğin yanında çocuklarıyla beraber kendilerine de birer smoothie söyleyip hem yemeklerini, hem de smoothielerini içen yetişkinleri anlamakta güçlük çekiyorum. Smoothinizin içine ne koyduklarına çok dikkat etmelisiniz: Yalnızca taze ya da dondurulmuş meyveler mi var? İçinde şeker, bal ya da hazır meyve suyu mu var? Su, buz, süt ya da yoğurtla mı hazırlandı? İçine fıstık ezmesi ya da protein tozu mu koydular? Eğer çikolatalı bir smoothie içiyorsanız içinde çikolata hatta dondurma olması muhtemel. Smoohinizin içinde 700 kalori olabilir ve gün boyunca 2.000 kalori almanız gerektiği göz önüne alınırsa bu rakam oldukça fazla. Atıştırmalık olarak smoothie içebilirsiniz ama içinde ne olduğunu mutlaka sormalısınız!

MISIR GEVREĞİ: Çikolatalı olmadığı ve sade olduğu için mısır gevreğinin çocuklarımız için faydalı olduğunu zannediyoruz. Üstüne üstlük çocuklarımız, acil durum anlarında ve onları okula göndermeden önceki kısıtlı zamanda önlerine koyduğumuz bu gıdaya bayılıyorlar. Tahmin edin bu altın rengindeki kıtırları neden bu kadar çok seviyorlar? Tahmin ettiğiniz gibi içinde bol miktarda şeker var. Tabii ki çocuklarımızın özellikle de fazlaca enerjiye ihtiyaç duydukları sabah kahvaltılarında arada bir mısır gevreği yemesinde sorun yok. Ama onlara lapa yedirmeniz çok daha iyi olur. Ben kendi yulaf lapamı ezilmiş muz ve tat vermesi açısından biraz bal ile hazırlıyorum. Kızım bu tarife bayılıyor. Üstüne biraz yaban mersini koyduğum şekli ise onun favorisi.

GRANOLA: Bu konu ile ilgili bir şeyler yazmıştım ama sizi tekrar uyarmak istiyorum. Granola, SAĞLIK kelimesi ile neredeyse eşdeğer olmasına rağmen, bir sürü granolanın içinde dudak uçuklatan derecede şeker bulunur. Geçen gün arkadaşım bana aşırı kilo aldığını söyledi. Beslenmesine çok dikkat ettiği için bunun neden olduğunu anlayamamıştı. Birlikte onun beslenme planına bir göz attık ve kilo almasının nedenini hemen bulduk: Birkaç aydır sabah kahvaltılarında granola yiyordu. Eğer canınız granola çekiyorsa bunu kendiniz yapın (benim tarifim) ve granolanın kalorisinin bisküviye eşdeğer olduğunu unutmayın. Koca bir kase granola yemek yerine taze meyveler ve yoğurt ile karıştırıp tüketin.

HAZIR YEMEKLER: Paketinde “Sağlıklı Seçim” yazsa ve üzerinde güzel bir tabak tavuk ve brokolilerin olduğu bir fotoğrafı olsa bile, hazır yemeklerden uzak durun. İçlerinde fazla miktarda şeker, sodyum ve yağ bulunur. Yapmayın, sizde bir pirinç haşlama makinesi alabilir ve biraz brokoli ile tavuk haşlayabilirsiniz. Üstelik yemek pişirmişken antrenman yaptığınız arkadaşınızı da çağırabilirsiniz. Kızlara gelecek olursak: Bir parça salata yıkayıp üstüne sebze, avokado, peynir ve yemiş koymak hiç de zor değil. Kız arkadaşlarınız sizinle daha önce spora gelmemiş olsalar bile size katılmaktan son derece mutlu olurlar!