Gıda etiketi nasıl okunur?

Bugüne kadar marketten aldığınız gıdaların arkasını çevirip “içindekiler” etiketini okudunuz mu? Okuduysanız bile muhtemelen burada yazanların yarısını anlamamış olmanız ya da gıda endüstrisinin kullandığı bir takım zekice numaralar yüzünden aldatılmış olmanız mümkün.

İşte size sağlıklı gıdaları abur cuburlardan ayırmanızı sağlayacak birkaç basit ipucu:

1. PAKETİN ÖNÜNDE GÖRDÜKLERİNİZİ UNUTUN

Paketin önünde bulunan ve sağlıklı olduğunu ileri süren yazıların hepsi sizi o ürünü almaya teşvik eden yazılardır. Örneğin Nutella kavanozuna baktığınızda üzerinde koca bir bardak süt ve fındıklar görürsünüz. Ancak etiketini okuduğunuzda içindeki malzemelerin büyük bir bölümünün şeker ve palmiye yağından oluştuğu dikkatinizi çekecektir.

2. EN ÖNEMLİ ŞEY İÇİNDEKİ İLK ÜÇ MALZEMEDİR

Bir ürünün içinde kullanılan malzemeler, ürünün içerisindeki miktarlarına göre çoktan aza doğru sıralanarak yazılırlar. Bu yüzden etikette ilk yazan malzeme o ürünün içinde en fazla kullanılmış olan malzemeyi gösterir. Eğer etikette yazan ilk üç malzeme işlenmemiş gıdalardan oluşuyorsa o zaman gerçekten sağlıklı bir ürün alıyorsunuz demektir. Ancak malzeme listesi şeker ya da yağ ile başlıyorsa o ürünün sağlıksız olduğundan emin olabilirsiniz.

3. PORSİYON NE DEMEKTİR?

Bir çikolata ya da kurabiye satın aldığınız zaman etiketin üzerinde yazan porsiyon değerlerinin en önemli şey olduğunu düşünüyorsunuz, öyle değil mi? Üreticilerin pek çoğu besin değerlerini yazarken ürünlerini porsiyon değerlerine göre değerlendirerek ürünlerini daha masum göstermeye çalışıyor. Kim bir çikolatanın yarısını yer ki? Yediğiniz şeyin tam değerlerini öğrenmek için toplam gramajına bakıp porsiyon değerleri ile karşılaştırmalısınız.

4. DİYET YA DA KALORİSİ AZALTILMIŞ ÜRÜN HER ZAMAN İYİ OLMAYABİLİR

Diyet ya da kalorisi azaltılmış ürünlerin, muadili olan ürünlere kıyasla daha az kalori ya da yağa sahip olmaları gerekir. Bu çıkartılan veya azaltılan kalori/yağ değerlerinin yerine şeker ya da başka bir tatlandırıcı koymadıklarından emin olmalısınız. Yoğurt ya da süt haricindeki diyet ürünleri tercih etmenizi önermiyorum.

5. ÇOKLU TAHIL NE DEMEKTİR?

Çoklu tahıl deyince insanın aklınsa sağlıklı şeyler geliyor, öyle değil mi? Çoklu tahıl, yalnızca almış olduğunuz ürünün içinde birden fazla değişik tür tahıl kullanılmış olduğu anlamına geliyor. Eğer aldığınız tahıllı ürünlerin üzerinde “tam tahıllı” yazmıyorsa, bir şekilde işlem görmüş ve sağlığınız için son derece faydalı kepek ve rüşeyminden ayrılmış demektir. Bu işlem tahılların raf ömrünü artırmak için yapılıyor ancak bu şekilde tahılların içindeki lifler, demir ve B vitaminleri kaybolmuş oluyor.

6. İLAVE ŞEKER İÇERMEZ

Meyve suları gibi ürünlerin içinde doğal şeker bulunur. Böyle bir ürüne şeker ilave etmeye ne gerek olabilir? Göze hoş göründüğü için üzerine “ilave şeker içermez” yazıyorlar.

7. DÜŞÜK YAĞLI DEMEK YÜKSEK ŞEKER DEMEKTİR

Eğer bir ürünün üzerinde “düşük yağlı” yaşıyorsa o ürüne büyük ihtimalle şeker eklenmiş demektir. Üreticiler yağını azalttıkları gıdaların tatları daha güzel olsun diye içine şeker katıyorlar.

8. GLUTENSİZ DEMEK SAĞLIKLI DEMEK DEĞİLDİR

Elbette paketin üzerinde ürünün “Glütensiz” olduğunu belirtmekte fayda var çünkü pek çok insanın glüten alerjisi bulunuyor. Pek çok brownie’nin içinde glüten olmadığını biliyor musunuz? Glütensiz demek sadece o ürünün içerisinde glüten olmadığını gösterir, sağlıklı olduğu anlamına gelmez.

9. SIFIR TRANS YAĞ

Günümüzdeki ürünlerin pek çoğunda artık trans yağ kullanılmıyor. Trans yağlar sağlığınız açısından o kadar kötü ki Amerikan hükümeti bu yağların kullanılmasını yasaklamış durumda.

10. MEYVE AROMALI GIDALAR

Meyve aromalı ürünlerin içinde meyve olacak diye bir kaide yok. Meyve aromalı gıdaların çoğunda (örneğin yoğurt) meyve tadı veren kimyasallar kullanılıyor.